Ingezonden brief Jaap Jan Brouwer in De Volkskrant
Gepubliceerd door Jaap Jan Brouwer op 21 december 2020
Falende overheid
Het onderzoek naar de toeslagen laat een ontluisterend beeld zien van het functioneren van de overheid. Er is echter een aantal andere dossiers die doen vermoeden dat daar dezelfde mechanismen spelen als bij de toeslagenaffaire. Ik noem hier het debacle van de decentralisatie van de Jeugdwet en de WMO, het idee van de participatiemaatschappij, stikstofproblematiek, immigratie (waaronder de afhandeling van asielaanvragen), woningmarktproblematiek (onder meer in het verlengde van immigratie), de afhandeling van schade door aardgaswinning en, last but not least, de afhandeling van de coronacrisis en vaccinaties.
En vooral dat het beleidsmakers heel lang geen reet interesseerde dat mensen hun huis kwijtraakten, hun baan verloren of hun huwelijk op de klippen zagen lopen.
Deze niet uitputtende reeks voorbeelden laat een overheid zien die zich laat verrassen, doordat men niet is voorbereid, traag reageert, met concepten werkt die ver van de praktijk afstaan, basisrekenwerk niet doet, plannen maakt die los van de werkelijkheid staan en vervolgens niet in staat is deze door te voeren. Eindresultaat voor de burgers is een verwarrend geheel van regels die de uitvoeringsinstanties ook niet kennen dan wel interpreteren op een wijze die leidt tot grote maatschappelijke kosten en dus maatschappelijke schade.
Gaat Rutte straks wel naar de koning om met het schaamrood op de kaken het ontslag van zijn kabinet aan te bieden. Maar dat lost het probleem niet op. De rot zit dieper.
De belangrijke vraag is waarom en waardoor dit gebeurt. Wat is er met de overheid aan de hand, wat maakt dat men schijnbaar de greep op de werkelijkheid verloren heeft? Is dat de structuur, de werkwijze, het niveau van de medewerkers? Deze en andere vragen zou ik graag beantwoord zien om zelf ook te kunnen doorgronden wat er aan de hand is en hoe we het functioneren van de overheid kunnen verbeteren.
Jaap Jan Brouwer, Den Haag (18 december, de Volkskrant)